Bính Âm Tiếng Trung Là Gì? | Cách Đọc & Viết Bảng Pinyin

Bính âm là một trong những kiến ​​thức cơ bản mà bất kỳ ai học tiếng Trung cũng cần phải có. Để nắm vững cách đọc và phát âm tiếng Trung, việc nắm vững bính âm là rất quan trọng. Hãy cùng Tiếng tủng Hanzi tìm hiểu chi tiết bính âm là gì nhé.

Bính âm tiếng Trung là gì?

Bính âm còn được gọi là phanh âm hay pinyin (Tên đầy đủ là phương án bính âm Hán ngữ. Giản thể: 汉语拼音方案 / Hànyǔ pīnyīn fāng’àn /, Phồn thể: 漢語拼音方案). Đó là một cách sử dụng các chữ cái Latinh để thể hiện cách phát âm của các ký tự Trung Quốc trong tiếng phổ thông Trung Quốc.

Bính âm cho hệ thống ngữ âm Trung Quốc

Hệ thống ngữ âm là hệ thống lời nói của tiếng Trung Quốc. Giọng chuẩn được thiết lập trên cơ sở giọng phương ngữ Bắc Kinh. Từ cách phát âm âm vị, âm vị, thanh điệu cho đến phương ngữ Bắc Kinh, tất cả đều là cơ sở để xác định cách phát âm chuẩn (nhưng không phải là tất cả). Ví dụ:

Chữ Hán		Bính âm (âm đọc)
Giản thể	Phồn thể	Tiếng phổ thông Trung Quốc	Tiếng Bắc Kinh
教室	教室	jiàoshì	jiàoshǐ
质量	質量	zhìliàng	zhǐliàng
蝴蝶	蝴蝶	húdié	hútiěr
过磅	過磅	guòbàng	guòbèng
嫩	嫩	nèn	nùn

Bính âm của bảng chữ cái

Chữ cái	Aa	Bb	Cc	Dd	Ee	Ff	Gg	Hh	Ii	Jj
Âm đọc (Chú âm)	ㄚ	ㄅㄝ	ㄘㄝ	ㄉㄝ	ㄜ	ㄝㄈ	ㄍㄝ	ㄏㄚ	丨	ㄐ丨ㄝ
Chữ cái	Kk	Ll	Mm	Nn	Oo	Pp	Qq	Rr	Ss	Tt
Âm đọc (Chú âm)	ㄎㄝ	ㄝㄌ	ㄝㄇ	ㄋㄝ	ㄛ	ㄆㄝ	ㄑ丨ㄡ	ㄚㄦ	ㄝㄙ	ㄊㄝ
Chữ cái	Uu	Vv	Ww	Xx	Yy	Z
Âm đọc (Chú âm)	ㄨ	ㄪㄝ	ㄨㄚ	ㄒ丨	丨ㄚ	ㄗㄝ

Bính âm sử dụng cho 36 nguyên âm (vận mẫu)

Gồm 6 nguyên âm đơn, 13 nguyên âm kép, 16 nguyên âm mũi và 1 nguyên âm uốn lưỡi.

Bính âm sử dụng cho 21 phụ âm

Gồm 18 phụ âm đơn, 3 phụ âm kép.

Bính âm thể hiện cho dấu thanh

Gồm 4 dấu thanh cơ bản: – / V \

Quy tắc viết bính âm

• Nếu phía trước các nguyên âm: “i”, “in”, “ing” không ghép cùng với phụ âm, lúc viết bạn phải thêm bán nguyên âm “y” ở trước.
  Ví dụ: i – yi, in – yin, ing – ying.
• Nếu phía trước nguyên âm “ia”, “ie”, “iao”, “iou”, “ian”, “iang”, “iong”, không ghép với phụ âm, lúc viết bạn phải thay nguyên âm “i” bằng bán nguyên âm “y”.
  Ví dụ: ia – ya, ie – ye, iao – yao, iou – you, ian – yan, iang – yang, iong – yong.
• Nguyên âm “ü”, “üe”, “üan”, “ün”, khi ghép với các phụ âm “y”, “j”, “q”, “x” lúc viết phải bỏ hai dấu chấm trên nguyên âm “ü”.
  Ví dụ: yu, yue, yuan, yun, ju, jue, juan, jun, qu, que, quan, qun, xu, xue, xuan, xun.
• Nguyên âm “ü”. “üe”, khi ghép với phụ âm “l”, “n”, lúc viết hai dấu chấm trên nguyên âm “ü” phải giữ nguyên.
  Ví dụ: nü, nüe, lü, lüe.
• Nếu trước nguyên âm “u” không ghép với phụ âm, lúc viết phải thêm bán nguyên âm “w” ở phía trước.
  Ví dụ: u – wu.
• Các nguyên âm “ua”, “uo”, “uai”, “uei”, “uan”, “uen”, “uang”, “ueng”, nếu phía trước không ghép với phụ âm khi viết bỏ chữ “u” ở phía trước, thay bằng bán nguyên âm “w”.
  Ví dụ: ua – wa, uo – wo, uai – wai, uei – wei, uan – wan, uen – wen, uang – wang ueng – weng.
• Các nguyên âm “uei”, “uen” nếu phía trước ghép với phụ âm, lúc viết phải bỏ “e” ở giữa đi. Ví dụ: sui, dui, dun, cui, cun, rui, run
  Nguyên âm “iou”, nếu phía trước ghép với phụ âm, lúc viết phải bỏ “o” ở giữa.
  Ví dụ: qiu, niu, jiu, liu.
• Những âm tiết có nguyên âm “a”, “o”, “i” đứng đầu, khi đặt phía sau âm tiết khác, nếu xuất hiện hiện tượng ranh giới giữa hai âm tiết bị lẫn lộn phải dùng dấu cách âm (‘) tách ra.
  Ví dụ:
  +) píng’ān (平安), có nghĩa là bình an, từ này có hai âm tiết, âm tiết sau có nguyên âm “a” đứng đầu nếu không dùng dấu cách âm tách ra có khi đọc thành “pín gān” không có nghĩa gì.
  +) jiāo’ào (驕傲) có nghĩa là kiêu ngạo, từ này có hai âm tiết, âm tiết sau có nguyên âm “a” đứng đầu, nếu không dùng dấu cách âm tách ra thì rất khó đọc.
• Danh từ riêng (tên người, địa danh, cơ quan, đoàn thể, đoàn phái…) chữ cái đầu phải viết hoa. Chữ cái đứng đầu mỗi câu, mỗi đoạn phải viết hoa.

Vậy bạn có biết thêm về bính âm? Hy vọng bài viết này có thể mang đến cho các bạn, đặc biệt là những người mới bắt đầu một tài liệu hữu ích. Cảm ơn bạn đã dành thời gian xem lại tài liệu, chúc bạn học tốt.

Liên hệ ngay với Tiếng Trung Hanzi để tham khảo ngay các khóa học tiếng Trung ở Trung tâm tiếng Trung TP HCM.